Những ngày cận Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, chị H’Yon bận rộn hơn với việc đóng gói rượu cần gửi cho khách hàng ở xa.
Trước đây, chị H’Yon làm rượu cần chỉ để phục vụ trong gia đình. Những năm gần đây khi thấy bon làng tổ chức nhiều lễ hội, sự kiện nhưng nguồn cung rượu cần lại rất ít nên chị quyết định đầu tư vốn liếng để làm rượu cần. Nhờ có bí quyết riêng nên rượu cần của gia đình chị H’Yon có hương vị thơm ngon đặc trưng và được nhiều khách hàng đặt mua với số lượng lớn.
Chị H’Yon đang dán tem, chuẩn bị đóng gói rượu cần để gửi cho khách
Chị H’Yon, bon Pi Nao, xã Nhân Đạo, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông cho biết: “Tôi quảng bá qua facebook, bạn bè gần xa biết đến nhiều về rượu cần, họ uống thử thấy ngon nên ủng hộ. Liên minh hợp tác xã Đắk Nông đã quan tâm, giúp tôi test sản phẩm (PV- kiểm nghiệm sản phẩm) và cho biết sản phẩm đảm bảo chất lượng nên tôi mạnh dạn đưa sản phẩm ra thị trường. Tôi cũng quảng bá rộng rãi nên nhiều người đặt mua, tin tưởng sản phẩm của tôi”.
Chị H’Yon chụp lại sản phẩm sau khi hoàn thiện để quảng bá lên mạng xã hội giúp khách hàng có thông tin về sản phẩm
Theo chia sẻ của chị H’Yon, để làm được ché rượu cần ngon đòi hỏi phải cẩn thận trong từng công đoạn. Cùng với khâu khử ché, men là nguyên liệu chính quyết định đến chất lượng của rượu cần. Loại men được chị sử dụng từ những loại cây dây leo mọc ở rừng già rất khó kiếm.
Với 1 bình rượu cần 4 lít, sau 15 ngày ủ là có thể dùng được, tuy nhiên rượu cần để càng lâu thì nước cốt càng vàng sánh, thơm ngon hơn. Tháng cận Tết, chị bán được trên 50 ché, mỗi ché có giá từ 400-800 ngàn đồng.
Ngoài chị H’Yon, nghề làm rượu cần được nhiều hộ người M’nông, Mạ duy trì. Gắn bó với nghề, ngoài góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, còn giúp chị em có việc làm và thu nhập ổn định. Rượu cần của mỗi dân tộc có hương vị riêng, nhưng đều là sản phẩm văn hóa vật chất, tinh thần và là niềm tự hào của mỗi gia đình, cộng đồng.
Bà H’Griêng chuẩn bị cho công đoạn ủ rượu cần
Bà H’Griêng, bon Ka La Dơng, xã Quảng Khê, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông bày tỏ: “Người Mạ chúng tôi rất coi trọng rượu cần, trong những ngày lễ, ngày hội, ngày tết đều phải có rượu cần để tiếp khách. Ngày xưa và bây giờ vẫn như vậy”.
Bà H’Griêng kiểm tra công đoạn ủ rượu để biết mùi vị và hương thơm trước khi đưa vào sử dụng
Trong các dịp Tết, lễ hội… rượu cần được dùng để dâng cúng thần linh, tiếp đãi bạn bè, khách quý. Ngoài giá trị vật chất, rượu cần còn là sợi dây liên kết cộng đồng. Qua ché rượu cần, mọi người hiểu biết nhau hơn và đoàn kết, xích lại gần nhau hơn. Với hương vị ngọt cay, thơm nồng đặc trưng, những ai ở Tây Nguyên hay miền xuôi từng thưởng thức rượu cần dù chỉ một lần cũng sẽ nhớ mãi không quên.
Ngô Lan-Văn Chinh